Atopowe zapalenie skóry (AZS) – przyczyny, objawy, leczenie

Atopowe zapalenie skóry nazywane jest również egzemą lub wypryskiem atopowym. Do objawów zalicza się niezwykle uporczywy świąd, suchość i zaczerwienie skóry oraz zwiększoną podatność na zakażenia bakteryjne.

Obecnie atopowe zapalenie skóry u dzieci i niemowląt jest coraz skuteczniej diagnozowane, co pozwala na szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia. Dolegliwości mogą pojawiać się i zanikać, dlatego AZS jest uznawane za chorobę nawrotową i przewlekłą. Podłożem problemów jest tzw. skaza atopowa, czyli nieprawidłowa odpowiedź organizmu na alergeny. Choroba prawdopodobnie ma uwarunkowania genetyczne.

Gdzie zlokalizowane są zmiany i jak wyglądają?

U dzieci zmiany związane z atopowym zapaleniem skóry najczęściej zlokalizowane są w:

  • okolicach twarzy i szyi,

  • zgięciach łokci i kolan.

Niekiedy zmiany obejmują całe ciało i towarzyszą innym chorobom alergicznym, np. katarowi siennemu, alergicznemu zapaleniu spojówek czy astmie oskrzelowej. Nie istnieje reguła określająca, w jakim wieku u dziecka wystąpią pierwsze objawy egzemy. Jednak najczęściej dolegliwości pojawiają się już w wieku niemowlęcym.

Zmiany związane z atopowym zapaleniem skóry mają postać tzw. wyprysków atopowych. Są to rumieniowe ogniska, wyraźnie odgraniczone od skóry, na których występują drobne grudki, pęcherzyki, a nawet nadżerki. W fazie podostrej ogniskom rumieniowym towarzyszą przeczosy, będące efektem drapania skóry.

Jak leczyć AZS?

Atopowe zapalenie skóry jest schorzeniem przewlekłym i nawrotowym, dlatego leczenie polega przede wszystkim na wydłużaniu okresów remisji objawów. Najczęściej stosowane metody leczenia to miejscowe preparaty zawierające substancje przeciwhistaminowe, leki immunosupresyjne, kremy i maści przeciwzapalne, fototerapia. W ciężkich przypadkach konieczne jest smarowanie zmian maściami lub kremami zawierającymi glikokortykosteroidy. Konieczne jest także unikanie alergenów oraz stosowanie do pielęgnacji emolientów. U starszych dzieci terapia AZS może obejmować podawanie leków uspokajających, ponieważ stres powoduje zaostrzenie objawów. Więcej porad znajdziesz w artykule „Alergia pokarmowa u dzieci i niemowląt.